‘Ik doe niet mee aan Black Friday’

Het is vandaag, vrijdag 29 november, Black Friday, de dag waarop winkels hoge kortingen aankondigen waar consumenten gretig op afkomen. Het fenomeen is afkomstig uit de Verenigde Staten, waar de dag na Thanksgiving Day geldt als het begin van het seizoen voor kerstaankopen.

Ook in Nederland maken bedrijven steeds nadrukkelijker van de gelegenheid gebruik om zo veel mogelijk klanten naar hun winkels te lokken of de verkoop via de webshop aan te zwengelen. In 2018 maakten winkeliers al ruim een half miljard euro omzet op Black Friday, en volgens RTL Z is de verwachting dat dit record dit jaar gaat sneuvelen.

Andere cijfers uit Nederland van vorig jaar die tot de verbeelding spreken en dit jaar mogelijk nog hoger zullen worden:

• Op Black Friday 2018 (vrijdag 23 november) werd 3,6 miljoen keer betaald met het onlinebetalingssysteem iDeal. Het jaar ervoor was dat 2,4 miljoen keer
• Tussen 18.00 uur en 19.00 uur werd het fanatiekst gewinkeld: er werden in dat uur 69 betalingen per seconde gedaan. Ter vergelijking: normaal worden op vrijdag gemiddeld 41 betalingen per seconde gedaan
• Nederlanders geven volgens betaalorganisatie ICS gemiddeld 51 procent meer uit met hun creditcard dan op andere vrijdagen in november in de voorgaande drie jaar

Grote bedrijven en winkelketels profiteren, kleine ondernemers amper

Vooral grote bedrijven en winkelketens, die een grote naamsbekendheid hebben en massaal producten kunnen inslaan, varen wel bij de massale komst van consumenten naar hun winkels op Black Friday. Maar voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) is de dag minder rooskleurig. ‘Het is geen verrassing dat kleinere bedrijven, met hun beperkte merkherkenning en vermogen om kortingen te geven, moeite hebben om te concurreren tijdens Black Friday,’ schrijft Online-Retail, een informatiesite voor internet-ondernemers. ‘Wat uiteindelijk betekent dat Black Friday voor veel verkopers meer een ‘Beige’ vrijdag is. Ze worstelen om de aandacht te krijgen die ze verdienen en zien niet de piek in de verkoop die ze zouden willen zien.’

Net als de koopwoede op Black Friday neemt ook de kritiek op het fenomeen toe. Sommige bezwaren zijn praktisch. Zo wil Huub Vermeulen, CEO van onlinewinkel bol.com, dat de dag naar voren wordt verplaatst. ‘Het is niet handig dat Sinterklaas er zo snel op volgt,’ zegt hij in gesprek met dagblad Trouw. ‘Direct na Black Friday komt de maandag voor Sinterklaas, traditioneel voor ons de drukste dag voor pakjesavond [5 december].’ Volgens Vermeulen kan er vertraging optreden in de keten van leverancier, magazijn en thuisbezorging als beide ‘feestdagen’ te dicht bij elkaar liggen.

Graag zou Vermeulen de Nederlandse Black Friday willen loskoppelen van Thanksgiving Day, waardoor winkeliers op een eerder moment kunnen beginnen met het geven van hoge kortingen. ‘Hopelijk is de eerste dag van de kortingsweek rond Black Friday over een paar jaar zo belangrijk dat je de Amerikaanse Black Friday niet meer nodig hebt.’

ChristenUnie-Kamerleden kritisch op Black Friday: ‘Geniet van genoeg’

Andere kritiek is meer filosofisch van aard. ‘Dit is de dag dat we nog goedkoper nog meer spullen kunnen kopen die we eigenlijk niet nodig hebben om indruk te maken op mensen die we eigenlijk niet aardig vinden,’ schrijft Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de ChristenUnie, op Twitter. Hij heeft ook een alternatief: ‘Genieten van genoeg.’ Ook zijn partijgenoot Carla Dik-Faber drijft de spot met Black Friday: ‘Ik shop dus ik ben. 24/7 op zoek naar ultiem geluk door onze koopdrift te bevredigen,’ twittert zij. In plaats daarvan roept het Tweede Kamerlid haar volgers op mee te doen aan Green Friday, een dag om lokaal duurzame energie op te wekken, en tweedehands spullen te kopen.

Lees verder onder de tweet

Wat vindt u? Bent u het eens met de kritiek dat de koopdrift op de uit Amerika geïmporteerde Black Friday uit de hand loopt? Of wilt u van de korting gebruik maken en gaat u vandaag extra veel winkelen? Praat mee! Onze Stelling van de Dag luidt:

Geef uw mening onder dit artikel. U kunt alleen reageren als u abonnee bent.

Let op: door uw mening te geven, gaat u ermee akkoord dat de redactie van Elsevier Weekblad uw reactie kan uitlichten in de digitale rubriek Reacties op de stelling.