Staatssecretaris van Sociale Zaken Tamara van Ark (VVD) wil dat gemeenten bijstandsgerechtigden gaan verplichten een tegenprestatie te leveren voor hun uitkering. Het kan gaan om een studie, stage of werktraject.
Er wordt nu door gemeenten te divers omgegaan met de zogenoemde tegenprestatie. Bij sommige gemeenten wordt er nauwelijks op toegezien, andere gemeenten bieden bijstandsgerechtigden actief allerlei activiteiten aan. Weer andere eisen een tegenprestatie, met mogelijke verlaging van de bijstand als stok achter de deur.
Lees ook: Met het vaststellen van de tegenprestatie in de wet geeft Van Ark gehoor aan een voorstel van D66-Kamerlid Rens Raemakers, gesteund door de andere coalitiepartijen. Raemakers pleit ervoor gemeenten te verplichten een ‘niet-vrijblijvend’ aanbod te doen aan bijstandsontvangers.
Ook als je in de bijstand zit, is het zaak om iets toe te voegen
Wat zo’n aanbod inhoudt, blijft nog wel aan de gemeenten, zei Van Ark. Daarnaast hangt het natuurlijk af van de persoonlijke omstandigheden van de bijstandsgerechtigde. Ze praat de komende tijd met gemeenten over de verplichte tegenprestatie en over de vraag of gemeenten mogelijk meer middelen nodig hebben om dit goed toe te passen.
ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers noemt het voorstel in Goedemorgen Nederland een goede zaak. ‘Ook als je in de bijstand zit, is het zaak om iets toe te voegen. Soms zie je dat generatie op generatie in de bijstand zit. Ik hoop dat dit een steuntje in de rug is voor die mensen, zodat hun patronen worden doorbroken.’
Verkeerd wereldbeeld spreekt uit de maatregelen
De Amsterdamse wethouder van Sociale Zaken Rutger Groot Wassink ziet niets in de plannen, zei hij woensdag bij NPO Radio 1.
‘Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft de Participatiewet geëvalueerd. Daar blijkt gewoon uit dat dit soort dwangmiddelen helemaal niet nodig zijn.’
Lees ook: Daarnaast spreekt er volgens hem een verkeerd wereldbeeld uit de maatregelen. ‘Dat het allemaal wel goed komt als je mensen die zonder werk zitten, of werkzoekend zijn, maar voldoende onder druk zet. Dat is natuurlijk een beetje onzinnig. Ten derde vind ik het afleiden van de echte vraag, deze week was er die toch best vernietigende evaluatie van de Participatiewet. Laten we nou niet met deze symboolpolitiek die discussie gaan beïnvloeden. Laten we het echt hebben over wat nodig is om mensen aan het werk te helpen.’
Ingevoerd onder verantwoordelijkheid van PvdA-staatssecretaris Jetta Klijnsma
Uit die evaluatie blijkt dat er voor bijstandsgerechtigden, van wie er zo’n 440.000 waren in 2018, sinds de invoering van de wet amper iets is veranderd.
Meerdere aannames in de wet blijken niet overeen te stemmen met de praktijk. Zo is niet iedereen in staat om te werken, waarvan de politiek bij het maken van de wet wel uitging. Meer dan de helft van de bijstandsgerechtigden geeft echter zelf aan nooit meer te kunnen werken, vooral vanwege gezondheidsproblemen. Naar schatting heeft 80 procent van hen één of meer belemmeringen.
De wet is in 2015 ingevoerd onder verantwoordelijkheid van PvdA-staatssecretaris Jetta Klijnsma en moest door verschillende regelingen samen te voegen zorgen voor een meer inclusieve arbeidsmarkt.
Wat vindt u? Kan een tegenprestatie hardnekkige werklozen helpen bij het sneller vinden van werk? Of toont het rapport over de Participatiewet dat dat helemaal niet helpt? Praat mee! De Stelling van de dag luidt:
Geef uw mening onder dit artikel. U kunt alleen reageren als u abonnee bent.
Let op: door uw mening te geven, gaat u ermee akkoord dat de redactie van Elsevier Weekblad uw reactie kan uitlichten in de digitale rubriek Reacties op de stelling.