De eeuwige modernist André Courrèges is niet meer

'John de Greef'

De Franse modeontwerper André Courrèges overleed 7 januari op bijna 93-jarige leeftijd. Hij vierde triomfen in de jaren zestig met zijn space-age ontwerpen, mini-jurken, witte laarzen en speelse geometrie.

André Courrèges nam al in 1994 afscheid als ontwerper en moet door de ziekte Parkinson, waar hij al ruim dertig jaar aan leed, de laatste jaren in een donker bestaan gegleden zijn.

Futuristisch

Pijnlijk, want hij was ooit de beslist sterke man van het levendige en heldere optimisme. Met een dwingende, futuristische vormgeving, liefst in stralend wit en sprankelende tinten als roze en babyblauw. Zijn immens populaire ruimtevaart-stijl uit de beginjaren zestig zou hijzelf nooit verloochenen en tot in de jaren negentig uitdragen.

Maar de vele wisselende modes en nieuwe tijden waren hem minder gunstig gezind. Ondanks allerlei revivals van de jaren zestig werd Courrèges nooit meer echt modieus. Hoewel het jonge ontwerpduo Sébastien Meyer en Arnaud Vaillant – dat nu voor modehuis Courrèges werkt – juist weer gunstig opvalt met een vertaling van de eeuwig-moderne Courrèges-stijl.

Witte laarzen

De eer de minirok uitgevonden te hebben moest Courrèges delen met anderen, zoals zijn tien jaar jongere Britse collega Mary Quant. Maar Courrèges had wel de meest rigoureuze opvattingen en wist met zijn modernisme echt school te maken en een belangrijk modehuis te stichten. En hij combineerde zijn minimode met maillots en witte laarzen, die de hit van de middenjaren zestig zouden worden.

Mijn oudere collega-modejournalisten haalden graag herinneringen op aan 1964, toen Courrèges bijna alle journalisten in tranen wist te krijgen. Zij die blij geschokt en emotioneel waren door zijn speelse door sportieve meisjes dansend gepresenteerde geometrische mode. Anderen met tranen in hun ogen omdat het niet was gelukt om een plaatsje te bemachtigen bij modehuis Courrèges en het belangrijkste modenieuws van decennia moesten missen.

De op ruimtevaart geïnspireerde mode van Courrèges sloeg echt in als een bom. Zijn revolutionaire mode rekende begin jaren zestig definitief af met de elegante, ouderwetse dame en gaf alle ruimte aan de jeugdige, actieve vrouw en het meisje. Mini en modern werden in een mum van tijd de hippe stijl voor jong en oud.

Pure toekomst

Ik zal niet de enige jongeling geweest zijn waarvoor Courrèges, samen met de eveneens Franse Pierre Cardin (93) en van oorsprong Spaanse Paco Rabanne (bijna 83), dé modeheld werd door zijn drastische kijk op vormgeving. Pure toekomst liet hij zien, zonder enige ballast van nostalgie. Wonderbaarlijk nieuw was het werk van deze man die afrekende met alle na-oorlogse ‘old finished’ troep.

Beginjaren tachtig mocht ik hem eindelijk ontmoeten in zijn nog altijd jaren zestig-futuristische salon in Parijs vol witte, hoekige zitelementen. De inmiddels grijze en deels kale zestiger droeg evenals al zijn medewerkers een verrassend jonge, roze overall en een transparant brilmontuur.

Aanvankelijk nogal bars kraste hij negen van mijn tien keurig in het Frans getypte vragen weg. Met negen keer de herhaalde mededeling: ‘ça ne m’intéresse pas!’

Bij vraag tien stak hij een enthousiast college af over de eeuwigheidswaarde van zijn stijl. Hij maakte vriendelijk een schematische tekening over tijd en zijn invloed voor me, scheurde die uit en gaf hem lachend aan met de woorden: ‘Hier, heb je ook een echte Courrèges!’