Uber-directeur: gevestigde orde gaat ’t zo niet redden

Niek van Leeuwen (31) verruilde een zekere carrière bij Heineken voor een avontuur bij Uber. Een gouden zet: taxi-app Uber is in no time een miljardenbedrijf geworden.

Het is zo’n vraag waarmee meer mensen zullen worstelen: blijf je in je comfortzone – een zekere baan bij een mooi bedrijf – of spring je in het diepe voor een spannend avontuur?

Niek van Leeuwen kreeg met deze vraag te maken in december 2012, toen hij bij Heineken brandmanager was van biermerk Amstel. Hij had toen al verschillende mooie stappen gemaakt bij het bedrijf en een tijdje in Congo gewerkt. Zijn bedje was gespreid voor een fijne carrière bij een mooie multinational. Toen belde Uber, destijds een relatief onbekend Amerikaans bedrijf achter de app waarmee gebruikers taxi’s kunnen bestellen. Of hij hun activiteiten in Nederland wilde opzetten. ‘Ik heb eigenlijk geen moment getwijfeld,’ zegt hij. ‘En ik kan alleen maar blij zijn over mijn keuze.’

Invloed

Toen hij begon, zat hij met één collega op 20 vierkante meter in een flexkantoor. ‘In het eerste weekend reed ik zelf naar IKEA om een bureau te kopen.’ Meteen merkte hij het grote verschil met zijn oude baan: ‘Als ik vandaag iets bedenk, kan het morgen al worden uitgevoerd. Dat is bij grote bedrijven als Heineken wel anders.’

Veel beter had Van Leeuwens carrière-stap niet kunnen uitpakken. Uber is actief in Rotterdam, Den Haag en Amsterdam en groeit als kool. Het bedrijf heeft in Nederland volgens Van Leeuwen ongeveer honderdduizend actieve gebruikers. De app – actief in 42 landen, in dik 150 steden – is uitgegroeid tot hét wereldwijde technologie-succesverhaal van dit moment. Overal waar de app wordt gelanceerd, schudt die de lokale taximarkt volledig op: door strenge eisen aan de chauffeurs en een digitaal beoordelingssysteem minimaliseert de app de kans op een slechte chauffeur. De betaling verloopt elektronisch via de app. Uber strijkt 20 procent op en behaalde volgens een uitgelekt document afgelopen jaar wereldwijd zo’n 160 miljoen euro omzet.

Start-up

Investeerders verwachten dat die binnenkort een veelvoud daarvan zal zijn. In juni kreeg Uber een investering waarmee het in één klap werd gewaardeerd op zo’n 13 miljard euro. Daarmee is het een van de waardevolste start-ups ooit, al zijn er inmiddels ook enige zorgen: is er sprake van een nieuwe zeepbel rondom internetbedrijven als Uber? Zelfs de voorzitter van het Amerikaanse stelsel van centrale banken Janet Yellen waarschuwde daar eind juli voor.

Dat is aan Van Leeuwen niet besteed. ‘Ik kan niet beoordelen of die waardering terecht is, maar er zit enorm veel potentie in Uber.’ Toch zal hij de ontwikkelingen rond de waardering goed volgen: hij kreeg bij zijn aantreden aandelen, zoals gebruikelijk is bij start-ups. Hoeveel die waard zijn, wil hij niet zeggen. Maar het zit erin dat hij voor het geld nooit meer hoeft te werken. ‘Het is al met al een heel fijne beslissing geweest,’ is alles wat hij daarover kwijt wil.

uberPOP

Onlangs lanceerde Van Leeuwen in Amsterdam een dienst die de taximarkt verder kan opschudden: uberPOP. Deze dienst maakt het mogelijk dat mensen met iemand anders kunnen meerijden. Autobezitters kunnen via de app anderen vervoeren tegen een vergoeding. ‘Iedereen die aan bepaalde voorwaarden voldoet, kan geld verdienen met het besturen van zijn eigen auto. Een rit kost gemiddeld minder dan de helft van een taxirit.’

Mag dat zomaar? In veel andere landen heeft Uber het aan de stok met taxicentrales en lokale overheden omdat het opereert buiten bestaande taxiwetten om. Sommige diensten zijn zelfs verboden. Ook de Nederlandse taxiwet voorziet niet in een app als Uber, en al helemaal niet in een dienst als uberPOP. ‘Ik ben ervan overtuigd dat ook overheden hiervan snel de voordelen inzien. Uber zorgt voor efficiënter gebruik van auto’s. In Nederland hebben we 8 miljoen auto’s die 23 uur per dag stil staan. Als ze meer rijden en meer mensen vervoeren, is daarmeeveel winst te behalen.

‘Onze eisen aan chauffeurs zijn bovendien strenger dan die van de overheid aan taxichauffeurs. Om te mogen rijden voor uberPOP moet je een rijbewijs hebben, minimaal 21 zijn, een auto jonger dan 9 jaar hebben, volledig verzekerd zijn en een verklaring omtrent je gedrag hebben. Wij controleren dat. Passagiers beoordelen chauffeurs achteraf met een aantal sterren, daardoor kunnen we kwaliteit garanderen.’

Geen innovatie

In de taximarkt is jarenlang niet geïnnoveerd, vindt van Leeuwen. ‘Veel van de weerstand komt puur voort uit de bescherming van de status quo, maar dat is overduidelijk niet in het belang van de gebruikers en vaak ook niet in het belang van chauffeurs. Apps als Uber maken de markt transparant. Dat zie je nu op veel meer plekken gebeuren. Je kunt een kamer verhuren via Airbnb, je auto via SnappCar. Ik ben ervan overtuigd dat dit nog maar het begin is. In veel meer branches gaat de gevestigde orde het niet redden als ze innovaties zo tegenhouden.’

Uber is niet van plan om te stoppen bij taxi’s: waarom zou je alleen personen vervoeren als je zo’n uitgebreid logistiek netwerk hebt? ‘We mikken erop zo veel mogelijk in te spelen op de vraag: “Ik wil iets nu, breng het me.”‘ Naast taxi’s kunnen dat ook pakketjes zijn. ‘In Amerika hebben we geëxperimenteerd met het bestellen van kerstbomen en ijsjes. In New York hebben we een koeriersdienst en bieden we helikoptervluchten aan, in Amsterdam sloepen. Het idee van Uber werkt voor bijna alle stedelijke logistiek.’

Een van de investeerders in Uber is Google. Dat technologiebedrijf ontwikkelt zelfrijdende auto’s. Zou dat geen mooie combinatie zijn? ‘Die combinatie ligt natuurlijk voor de hand. Als auto’s zichzelf kunnen rondrijden en met Uber aan gebruikers kunnen worden gekoppeld, kunnen die auto’s nog veel efficiënter worden gebruikt.’ Maar dat is niet iets wat binnenkort al aan de orde is, denkt hij. ‘Dat is iets voor de langere termijn: laten we ons eerst maar concentreren op wat we nu doen.’