Hoe nu verder met het downloadverbod? Vier vragen

Staatssecretaris Fred Teeven (VVD) van Veiligheid en Justitie gaat onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om consumenten te waarschuwen bij het downloaden van illegale bestanden.

Dit zei hij woensdag in een verhit Kamerdebat over de uitspraak van het Europese Hof van Justitie in april over het downloadverbod.

1. Hoe is het downloadverbod tot stand gekomen?

In Nederland mochten consumenten tot voor kort voor eigen gebruik een kopie maken van auteursrechtelijk beschermd materiaal. De makers van het werk werden gecompenseerd door de zogenaamde thuiskopieheffing, een belasting op bijvoorbeeld blanco cd’s.

Er ontstond een conflict over of er wel of geen rekening moest worden gehouden met eventuele schade die ontstaat door het kopiëren uit een ongeoorloofde bron, waarbij het auteursrecht wordt geschonden.

Nederland maakte toen geen onderscheid tussen het downloaden uit illegale en legale bronnen. De zaak kwam uiteindelijk bij het Europese Hof van Justitie.

2. Waarom is er een downloadverbod?

Het Hof oordeelde dat er wél onderscheid moest worden gemaakt tussen kopieën voor privégebruik die zijn gemaakt uit geoorloofde bronnen en kopieën uit nagemaakte of vervalste bronnen.

Volgens het hof moedigde de oude regeling het verspreiden van nagemaakte of illegale werken aan. Hierdoor daalt de verkoop van auteursrechtelijk beschermd werk.

3. Hoe gaat Nederland om met het downloadverbod?

Staatssecretaris Fred Teeven (VVD) van Veiligheid en Justitie heeft zich over de uitspraak en de handhaving daarvan laten adviseren. Het downloaden uit illegale bron werd in april per direct verboden, aangezien de wet daar niet voor hoefde worden aangepast.

De handhaving ervan was echter lastiger. De VVD en de PvdA hebben nu bedacht om een waarschuwingspop-up te laten verschijnen wanneer iemand een illegaal bestand, zoals illegaal verspreide films of muziek, downloadt. De pop-up zou de downloader dan tevens een legaal alternatief moeten aanreiken, zoals Netflix of Spotify.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

D66 is het hier niet mee eens: Kamerlid Kees Verhoeven noemde het plan van de regeringspartijen ‘onnozel, onverantwoordelijk en onwenselijk.’ Hij vindt verder dat het mogelijk de privacy van mensen aantast: ‘het lijkt onschuldig maar er moet diep in het internetgebruik van de internetter gedoken worden en dat lijkt op een internetpolitie.’

D66 zelf pleit voor een ‘radiomodel’, waarbij het geld centraal wordt geïnd bij aanbieders van muziek of video. VVD-Kamerlid Jeroen van Wijngaarden noemt dit model achterhaald.

Ook Teeven lijkt het radiomodel niet te zien zitten. Volgens hem is het onpraktisch, juridisch lastig en vooral politiek onhaalbaar en ‘voelt geen hond er iets voor’.

Begin 2015 is er meer duidelijkheid over hoe de ‘waarschuwingen’ eruit gaan zien.

4. Wat zijn de gevolgen voor downloaders?

Dat is nu nog niet helemaal duidelijk.

Volgens Tweakers is het wel duidelijk dat de overheid zelf het verbod in ieder geval niet gaat handhaven. Naast de waarschuwingspop-ups, is er de mogelijkheid dat Stichting BREIN individuele downloaders gaat vervolgen.

Teeven ziet echter het liefst een oplossing op Europees niveau komen: ‘De oplossing moet echt uit Europa komen, dit is een internationaal probleem.’