In Noorwegen is zaterdagavond een aanslag op een moskee verijdeld. Een 20-jarige man ging gewapend met twee jachtgeweren en een pistool het islamitische centrum binnen in Baerum, vlakbij de hoofdstad Oslo. Hij begon te schieten, maar werd al snel overmeesterd door twee aanwezigen, die beiden lichtgewond raakten. De schutter werd daarna door de politie gearresteerd.
‘Uit onderzoek is gebleken dat de dader extreem-rechtse opvattingen heeft,’ zei een woordvoerder van de politie zondag. Zo zou hij immigranten haten en sympathie hebben voor Vidkun Quisling (1887-1945), een nationaal-socialistische politicus die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitsers. Ook is zijn 17-jarige stiefzus dood gevonden in zijn woning, de politie gaat ervan uit dat zij is vermoord. Hoewel de politie geen ‘concrete bedreigingen’ ziet, kondigde die extra beveiliging aan bij andere moskeeën in Noorwegen.
Schutters Noorwegen en El Paso geïnspireerd door schutter Christchurch
Zelf weigert de verdachte vooralsnog een verklaring af te leggen, waardoor zijn motief officieel nog niet bekend is. Wel berichten diverse Noorse media dat de man de terroristische aanslag van 15 maart in Christchurch (Nieuw-Zeeland) online had geprezen. Daarbij werden 51 moskeegangers doodgeschoten, en verscheen een manifest van de schutter Brenton Tarrant (28), die zichzelf omschreef als een ‘etno-nationalistische eco-fascist’. In het document verzette hij zich tegen immigratie, waardoor de bevolking van ‘het blanke Westen’ zou worden vervangen.
Lees ook deze column van Geerten Waling over Christchurch en de gemakzuchtige ‘betrekkingswaan’
De Australische schutter werd ook geprezen in een manifest van de 21-jarige Amerikaan Patrick Crusius, die vorige week 22 mensen doodschoot in de Amerikaanse stad El Paso (Texas). Ook hij liet een manifest waarin hij zich uitspreekt tegen immigratie, vooral van Hispanics uit Latijns-Amerika, klimaatverandering en het grote bedrijfsleven in de Verenigde Staten. Een dag later schoot de 24-jarige Connor Betts in Dayton (Ohio) negen mensen dood. Hoewel hij geen manifest achterliet, werd uit zijn berichten op sociale media duidelijk dat hij een zelfbenoemd socialist was, met sympathieën voor Antifa en de Democratische presidentskandidaten Bernie Sanders en Elizabeth Warren.
Trump hekelt ‘geweldscultuur’ op internet en sociale media
‘We gaan samenwerken met socialemediabedrijven om mogelijke schutters op te sporen voordat het tot een aanslag komt,’ zei Donald Trump na de schietpartijen. De Amerikaanse president hekelde in zijn reactie onder meer de ‘geweldscultuur’ op internet, waar sociale media en op fora als 8Chan racistische en extremistische ideeën worden gedeeld en schutters soms aanslagen aankondigen. Ook islamitische terreurgroepen als Islamitische Staat (IS) rekruteren al jaren terroristen op fora en delen daar beelden van aanslagen.
Lees ook dit commentaar van Gertjan van Schoonhoven: Links en rechts hebben na bloedbad El Paso iets te overpeinzen
Na de aanslag op de moskee in Christchurch – waarvan de schutter livebeelden deelde die dagenlang op Facebook circuleerden – pleitten regeringen al voor meer controle en toezicht op sociale media, zodat gebruikers die discriminerende of gewelddadige berichten delen, kunnen worden geweerd. Maar dergelijk beleid ligt gevoelig bij veel gebruikers, omdat zij vrezen dat het kan leiden tot censuur van controversiële meningen, die helemaal niet aanzetten tot geweld.
Wat vindt u? Zouden overheden moeten zorgen dat internet en sociale media strenger worden gecontroleerd om geweld en terreur te voorkomen? Of is censuur niet effectief en schendt dat de vrijheid van meningsuiting? Praat mee! Onze Stelling van de Dag luidt:
