De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving adviseert om het systeem van zorgpremies en eigen bijdragen om te gooien. Wie meer inkomen en vermogen heeft, moet straks meer betalen.
Halverwege juni deed de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) voorstellen om het zorgstelsel te wijzigen. Van minder concurrentie tussen ziekenhuizen tot een herziening van de langdurige zorg aan huis. Met gezondheidseconoom Xander Koolman (53) van de Vrije Universiteit Amsterdam bespreekt EW de wijzigingen in de premies en eigen bijdragen die de RVS voorstelt.
Zo’n 5 miljoen mensen ontvangen zorgtoeslag omdat premie te hoog is
Een in het oog springend advies is om de nominale premie voor de zorgverzekering aan te passen. ‘De Raad stelt een geheel nieuw bouwwerk voor, waarbij iedereen per saldo dezelfde last zou kunnen houden,’ zegt Koolman. De zorgpremie ligt dit jaar grofweg tussen 125 en 155 euro per maand. Zo’n 5 miljoen mensen ontvangen zorgtoeslag omdat de premie te hoog is ten opzichte van hun inkomen.
Maar mensen raken in financiële problemen als hun inkomen achteraf hoger uitvalt dan ingeschat en zorgtoeslag moet worden terugbetaald. De Raad stelt daarom voor om de zorgtoeslag af te schaffen en tegelijkertijd de nominale premie van de zorgverzekering te verlagen, naar ergens tussen 30 en 60 euro per maand. Boven op de lage nominale premie komt een inkomensafhankelijke premie. Wie weinig verdient, betaalt weinig bij. En andersom: verdien je veel, dan heb je meer bij te betalen.
‘Een jaartje verpleeghuiszorg kan zomaar 120.000 euro kosten’
De Raad adviseert ook om vermogenden meer eigen bijdrage te laten betalen voor langdurige verpleegzorg. Die bijdrage hangt nu vooral af van het inkomen en minder van het vermogen. Maar wat de Raad betreft moet bijvoorbeeld ook vermogen in de vorm van het eigen huis meetellen. ‘De groep ouderen die aanspraak maakt op langdurige zorg kan de komende jaren verdubbelen, terwijl we daar al 2,5 procent van het nationaal inkomen aan uitgeven,’ zegt Koolman. ‘Dat gaat enorm knellen met de koopkracht of andere publieke uitgaven. We lopen zo samen richting de afgrond. De maximale eigen bijdrage is nu 33.000 euro per jaar, maar dat is weinig in verhouding tot de werkelijke kosten. Een jaartje verpleeghuiszorg kan zomaar 120.000 euro kosten.’
Het kabinet werkt aan een wijziging in de eigen bijdrage voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Wie via de gemeente hulp aan huis krijgt, betaalt een vast tarief van 19 euro per maand. ‘Via deze regeling krijgen ook mensen die dat voorheen zelf betaalden, nu een gesubsidieerde schoonmaker. Dat is zo nooit de bedoeling geweest,’ zegt Koolman.
De Wmo slaat gaten in de begroting van gemeenten. Mogelijk presenteert het kabinet met Prinsjesdag de inkomensafhankelijke bijdrage.
