Terwijl boeren al maanden tegen de PAS demonstreren, is voor de bouwsector de strenge PFAS-richtlijn de grote boosdoener. De Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) is een verzamelnaam voor 6.000 grondstoffen die zich in de bodem bevinden. Op sommige plekken is het door de richtlijn onmogelijk om werkzaamheden met grond uit te voeren. Woensdag demonstreert de bouwsector op het Malieveld tegen de PFAS-regels.
Staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) stelde afgelopen juli de strenge PFAS-regels in. Voor natuur- en landbouwgebieden mag er alleen nog met grond worden gewerkt waar per kilo grond slechts 0,1 microgram aan PFAS inzit. Als de norm wordt overschreden, mag het niet worden vervoerd of afgegraven. Bij een test van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu bleek 85 procent van de grond boven die norm uit te komen.
Werk ligt stil
De norm van 0,1 microgram zorgt voor grote problemen in de bouw- en grondverwerkingssector. In september liet de Vereniging van Waterbouwers al weten dat 70 procent van de baggerwerkzaamheden in Nederland stil ligt wegens de PFAS.
Daardoor worden vaargeulen in belangrijke rivieren niet meer gebaggerd, wat tot problemen voor de scheepvaart kan leiden. Ook de bouw op land heeft grote problemen met de regels. Zo is het afgraven van grond waar de PFAS-norm wordt overschreden, onmogelijk gemaakt.
Kankerverwekkende stoffen
Over de gevaren van de stoffen is veel onduidelijkheid. Gevreesd wordt dat de stoffen gevolgen hebben voor de gezondheid van mensen. Van de 6.000 stoffen is een kwart kankerverwekkend. De chemische stoffen zitten niet alleen in de bodem, maar worden ook in veel producten gebruikt. Onder meer in tapijt, verf, cosmetica, regenkleding en schoonmaakmiddelen.
Van Veldhoven noemde de stoffen eerder ‘echt rotzooi’. Problematisch is dat de stoffen terecht komen in de bodem en het grondwater. De stoffen zijn niet te vernietigen, waardoor ze daar blijven zitten. De gezondheidsgevolgen voor mensen doen zich pas voor bij hoge concentraties voorkomen.
Ondanks de onduidelijkheid wil staatssecretaris Van Veldhoven de strenge normen nu veranderen. Er is te veel hinder voor de bouwsector. Volgens Van Veldhoven moet de regel van 0,1 microgram zo snel mogelijk van tafel: ‘We kunnen PFAS niet uit de grond toveren, maar we kunnen ook heel veel wél. We moeten zo snel mogelijk van de 0.1 grens af, binnen de veilige ruimte die er is.’
Bouwsector demonstreert
Dinsdag gaf Van Veldhoven het RIVM opdracht de regels te versoepelen. Die versoepeling moet tijdelijk zijn, en geldt voor heel het land. Uiterlijk 1 december moet er een nieuwe norm zijn.
Met het besluit hoopt Van Veldhoven dat de onvrede in de bouwsector afneemt. Woensdag staat er een grote demonstratie op het Malieveld in Den Haag gepland. In navolging van de protesterende boeren willen de bouwvakkers hun onvrede over de regels uitten. Zowel de stikstofregels als de PFAS zitten de sector dwars.
De organisatie Grond in Verzet hoopt dat het Malieveld net zo vol staat als bij protesten van de boeren die massaal met de trekker kwamen demonstreren. Forenzen hoeven niet directe te vrezen voor een nieuw filerecord tijdens de ochtendspits. De demonstratie begint al om 06.00 uur ’s ochtends op het Malieveld en moet vier uur later klaar zijn.